Informatie over het oogsten van de gewassen in de tuin
|
We telen zowel in het voor- als najaar bloemkool. Vanaf juni ongeveer kunnen we de eerste oogsten. Daarna in de herfst weer.
|
bloemen
Op verschillende plaatsen in de tuin staan bloemen. Ook groenbemesters, zoals phacelia, zijn vaak prachtig in de vaas. Pluk gerust een bos, maar laat altijd wat staan. We telen niet de traditionele snijbloemen.
boerenkool
'Laat het bovenste topje aan de steel zitten en pluk daaronder de bladeren. Dan maakt de plant weer nieuwe bladeren. We mogen de boerenkool oogsten als ‘de vorst erover is geweest’. Dit gezegde ontlokt bij veel mensen een glimlach, toch is het waar:de boerenkool is dan lekker zoet. Zie verder ook bij: wintergroente.
capucijners
Capucijners trek je met één hand van de plant, met de andere hand hou je de plant vast. Capucijners moeten in tegenstelling tot peultjes juist wel dik zijn. Dit is wat mij betreft echt een ‘vergeten groente’. Soms denk ik dat mensen op capucijners en bruine bonen neer kijken, maar dit vind ik echt een delicatesse. Wel doppen voor het koken. Later als ze gedroogd aan de plant hangen kun je ze doppen en in een pot bewaren om ze later te eten, maar vers zijn ze het lekkerst.
chinese kool
Net boven de grond afsnijden. Je mag ook de hele plant, met wortel en al, meenemen.
courgette
Deze oogst ik iedere dag voor jullie en leg ze in een kist onder het afdak. Als de oogst eenmaal goed op gang is, plaats ik een 'sterretje' bij de courgette en kun je extra meenemen om thuis op zoetzuur te zetten. Kijk voor het recept op de website.
doperwt
Doperwten trek je met één hand van de plant, met de andere hand hou je de plant vast. Doperwten moeten in tegenstelling tot peultjes juist wel dik zijn. Wel doppen voor het koken. Later als ze gedroogd aan de plant hangen kun je ze doppen en in een pot bewaren om ze later te eten, maar vers zijn ze het lekkerst.
fruitbomen
klik op het fruit hieronder voor meer informatie
Door de jaren heen hebben we verschillende fruitbomen aangeplant. De eersten in 2007. Daar plukken we nu de vruchten van:
hand- en stoofappel
hand- en stoofpeer
pruimen
walnoot
paw paw
hand- en stoofappel
hand- en stoofpeer
pruimen
walnoot
paw paw
groenlof
Groenlof lijkt qua smaak op andijvie, is alleen iets bitterder. Snij de blaadjes net boven de grond af .
hazelnoot
Als de hazelnoten rijp zijn vallen ze vanzelf op de grond en kun je ze oprapen.
kardoen
Lijkt heel erg op de artisjok. Alleen eten we bij de kardoen de bladeren en stelen. De bladeren zijn nogal stekelachtig. Daarom bindt de tuinder tijdens het groeiseizoen de bladeren bij elkaar en dekt ze af met jute. Hierdoor worden ze bleek en zacht.
kleinfruit
Rode bes. Voorzichtig de kwetsbare besjes plukken.
Witte bes. Zie rode bes.
Kruisbes. Zie rode bes.
Zwarte bes. Zie rode bes.
Jostabes. Kruising tussen zwarte bes en kruisbes.
Japanse wijnbes. Zie rode bes.
Framboos. De zomerframboos wordt rood, maar de herfstframboos oranje als je ze kunt oogsten. Voorzichtig plukken.
Braam. Bramen moeten zwart zijn eer je ze plukt.
Witte bes. Zie rode bes.
Kruisbes. Zie rode bes.
Zwarte bes. Zie rode bes.
Jostabes. Kruising tussen zwarte bes en kruisbes.
Japanse wijnbes. Zie rode bes.
Framboos. De zomerframboos wordt rood, maar de herfstframboos oranje als je ze kunt oogsten. Voorzichtig plukken.
Braam. Bramen moeten zwart zijn eer je ze plukt.
knoflook |
De teentjes worden al in de herfst in de grond gestopt. In juni van het jaar erop oogsten we de eerste verse knoflook.
knolselderij
Pak de riek en steek de knol uit de grond. Snij de blaadjes er niet af, ze zijn ook lekker in de soep! Zie verder ook bij: wintergroente.
knolvenkel
Oogsten als ‘de knol’ een buikje heeft. Wip met de riek de plant omhoog en neem de venkel met wortel en al mee, dan blijft ze langer vers. Zonde om het loof er af te snijden, dit is als kruiderij goed te gebruiken.
komkommer
De komkommers groeien op de volle grond. Neem af en toe een komkommer en laat wat over voor een ander.
koolrabi
Je kunt de koolrabi zo uit de grond trekken.
kruiden
klik op de kruiden voor meer informatie
Basilicum. Staat in de kas. Als van ieder plantje een takje wordt afgesneden, net boven een blad, kan de plant doorgroeien.
Bernagie. Oftewel: komkommerkruid. Prachtig paarse-blauwe eetbare bloem. Lekker fris.
Bieslook. Neem een klein bosje stelen in de hand en snij 2cm boven de grond af. De plant groeit dan weer door.
Bonenkruid. Steeltjes afsnijden.
Citroenmelisse. Lekker theekruid. Steeltjes afsnijden.
Geneeskrachtige kruiden. Eigenlijk zijn alle kruiden geneeskrachtig, maar we hebben een paar kruiden in de tuin met een specifieke werking: St. Janskruid, smeerwortel, brandnetel. Vraag er eens naar bij Martine!
Goudsbloem. Ook een geneeskrachtige. In de homeopathie: calendula. Maar we kunnen de bloemen ook eten: prachtig in de sla!
Hysop. Oud kruid. De blaadjes voor in de thee (luchtwegen) of in een saus, of marineren in olijfolie op een geroosterd broodje. Afsnijden. Mooi bloempje voor in de vaas.
Koriander. Pluk in het voorjaar de blaadjes en later in het seizoen de zaadjes.
Lavendel. Lekker in de thee. Steeltjes afsnijden.
Maggiplant (Lavas). Snij een steeltje net boven de grond af en pluk thuis de blaadjes.
Mierikswortel. Oogsten we in november. neem dan een stukje van de wortel mee. Rasp het en doe het in olie.
Oregano. Steeltjes afsnijden.
Pepermunt. We hebben de gewone en de wollige variant. Lekker in de thee of op een toetje. Afsnijden.
Peterselie. We hebben de ‘mooie’ gekrulde en de ‘smaakvollere’ gladde variant. Net boven de grond afsnijden. De peterselie staat, ivm de vruchtwisseling niet in de kruidentuin, maar in het groente veld van de wortelgewassen.
Rozemarijn. Snij of knip een steeltje.
Salie. Lekkere theeplant. Steeltje afsnijden.
Snijselder. Net boven de grond afsnijden. Staat bij de peterselie in het wortelveld.
Tijm. De hele steeltjes met blad en al kunnen afgesneden worden.(Lekker voor bij de bieten).
Venkel. We gebruiken het loof (afsnijden) voor door het eten en later in het jaar de zaadjes voor de thee.
Verveine. Heerlijk citroenkruid voor in de thee. Takje afsnijden.
Bernagie. Oftewel: komkommerkruid. Prachtig paarse-blauwe eetbare bloem. Lekker fris.
Bieslook. Neem een klein bosje stelen in de hand en snij 2cm boven de grond af. De plant groeit dan weer door.
Bonenkruid. Steeltjes afsnijden.
Citroenmelisse. Lekker theekruid. Steeltjes afsnijden.
Geneeskrachtige kruiden. Eigenlijk zijn alle kruiden geneeskrachtig, maar we hebben een paar kruiden in de tuin met een specifieke werking: St. Janskruid, smeerwortel, brandnetel. Vraag er eens naar bij Martine!
Goudsbloem. Ook een geneeskrachtige. In de homeopathie: calendula. Maar we kunnen de bloemen ook eten: prachtig in de sla!
Hysop. Oud kruid. De blaadjes voor in de thee (luchtwegen) of in een saus, of marineren in olijfolie op een geroosterd broodje. Afsnijden. Mooi bloempje voor in de vaas.
Koriander. Pluk in het voorjaar de blaadjes en later in het seizoen de zaadjes.
Lavendel. Lekker in de thee. Steeltjes afsnijden.
Maggiplant (Lavas). Snij een steeltje net boven de grond af en pluk thuis de blaadjes.
Mierikswortel. Oogsten we in november. neem dan een stukje van de wortel mee. Rasp het en doe het in olie.
Oregano. Steeltjes afsnijden.
Pepermunt. We hebben de gewone en de wollige variant. Lekker in de thee of op een toetje. Afsnijden.
Peterselie. We hebben de ‘mooie’ gekrulde en de ‘smaakvollere’ gladde variant. Net boven de grond afsnijden. De peterselie staat, ivm de vruchtwisseling niet in de kruidentuin, maar in het groente veld van de wortelgewassen.
Rozemarijn. Snij of knip een steeltje.
Salie. Lekkere theeplant. Steeltje afsnijden.
Snijselder. Net boven de grond afsnijden. Staat bij de peterselie in het wortelveld.
Tijm. De hele steeltjes met blad en al kunnen afgesneden worden.(Lekker voor bij de bieten).
Venkel. We gebruiken het loof (afsnijden) voor door het eten en later in het jaar de zaadjes voor de thee.
Verveine. Heerlijk citroenkruid voor in de thee. Takje afsnijden.
koolrabi
We hebben twee soorten: de paarse en de witte. Kies de grootste eruit en trek ze uit de grond.
lentebiet
Eigenlijk gewoon een rode biet, maar we oogsten ze kleiner en vroeger, al in het voorjaar. Ze zijn zo mals dat je ze rauw kunt eten! Zie verder rode biet.
lente-ui
Of lente-ui. We oogsten de ui lekker vroeg, als het loof prachtig mooi groen en lang op de ui staat. We eten de héle ui, dus met loof en al. Pure kracht in het voorjaar!
meiraap
Je kunt de meiraap, of 'meiknolletjes', zo uit de grond trekken. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden oogsten we de meiraap vanaf juni.
nieuw zeelandse spinazie
Fantastische zomerspinazie. Het worden hele grote planten. De blaadjes zijn veel steviger dan bij gewone spinazie en houden ook hun vorm na het koken. Snij de steeltjes af en pluk de blaadjes thuis vlak voor het koken. Of snij de takjes heel fijn en maak ze klaar als roerbakschotel.
oost-indische kers
Wellicht voor velen een vreemde groente. Maar proef het eens, het is verrassend lekker! Je kunt zowel de bloemen (mooi in de sla) als de blaadjes eten. De blaadjes smaken fris en licht scherp. Lekker als fijngesneden in de sla, of heel kort meekoken met bijvoorbeeld spaghetti.
paksoi
Neem de hele plant, met wortel en al, mee. Voorzichtig want de stelen zijn erg bros. Het eerste deel van het blad bij de nerf is ook te gebruiken.
palmkool
Lijkt wel wat op boerenkool. Je snijdt de bladeren van de plant. Lekker in de roerbak.
|
pastinaak
Riek naast de pastinaak, flink diep in de grond zetten en omhoog wippen. Zogenaamde 'vergeten groente'. Eigenlijk onbegrijpelijk, want de pastinaak is makkelijk, voedzaam en lekker zoet. Zie verder ook bij: wintergroente.
paw paw |
De paw paw is een spectaculaire vrucht. zo groot als een kiwi en heerlijk zoet. We zijn nog in verwachting, want de bomen hebben we in 2022 aangeplant.
peultjes
Peultjes trek je met één hand van de plant, met de andere hand hou je de plant vast.. Peultjes zijn het lekkerst als ze nog niet dik zijn. Dat kan je voelen: de zaden in de peul zijn nog plat.
pompoen
Er zijn veel verschillende soorten, wij hebben de eetbare traditionele oranje, de butternutt en de groene pompoen (groen van buiten, oranje van binnen en heerlijk zoet). Snij met een mesje het steeltje (zo lang mogelijk) door. Je kunt ze goed bewaren (met een beetje geluk tot in april) bij minimaal 10 graden, dus gewoon in huis. Vrijwel iedereen kent de pompoensoep, maar snuffel ook eens rond naar de vele andere recepten!
Je hoeft pompoen trouwens niet te schillen, want de schil wordt zacht bij het koken.
Je hoeft pompoen trouwens niet te schillen, want de schil wordt zacht bij het koken.
prei
Pak een schep of een riek van onder het afdakje en zet die vlak naast jouw prei in de grond. Wip de riek even op en de prei komt omhoog en je kan ze er zo uit trekken. Als je ze op de tuin wilt schoonmaken, dan graag ‘het afval’ in de kist bij de pomp doen. Zie verder ook bij: wintergroente.
raapstelen
Oogsten we in het voor- en najaar. Neem een bosje in de ene hand en snij met de andere (niet in de vingers snijden!) zo’n 3cm boven de grond af. De plant kan dan doorgroeien.
rabarber
Draai de grote stelen met je hand net boven de grond af. Oogsten we tot St. Jan (26 juni).
radijs
We hebben radijsjes in de lente en in de herfst. Lekker pittig! Je kunt ze zo uit de grond trekken.
rammenas
Het grote broertje van de radijs. Zwarte schil, die je moet schillen. Pittig van smaak, lekker geraspt in een dressing. Je kunt ze zo uit de grond trekken. Zie verder ook bij: wintergroente.
rettich
Naast het radijsje en de rammenas hebben we ook de rettich. Lekker pittich! Met de riek omhoog wippen en eruit trekken.
|
rode biet
De rode biet kun je zo uit de grond trekken. Er staan grote en kleine door elkaar heen, dus let er even op dat je de grootste pakt. De hele grote zijn heerlijk in de soep. Zie verder ook bij: wintergroente.
rode kool
Klap de buitenste bladeren naar de beneden en snij daarna de kool met een mes af. Je mag ook de plant in zijn geheel meenemen. Zie verder ook bij: wintergroente.
roodlof
Een van onze lofsoorten. We hebben er drie: de bekende witlof, de groenlof en de roodlof. Afsnijden boven de grond.
rucola
Salade met een nootachtige smaak. Pak een bosje rucola in de hand en snij net boven de grond af, dan groeit ze weer door.
Savooie kool
Een plaatje op de tuin! Ook bekend als groene kool. Net boven de grond afsnijden en het overtollige blad verwijderen.
schorseneren
De schorseneer is heel lang. Pak een schep en graaf een klein geultje naast de schorseneren. Zet vervolgens de schep in de geul en steek de schorseneren zo diep mogelijk uit. Voor het koken rasp je het zwarte schilletje eraf. Qua smaak worden ze met asperges vergeleken. Zie verder ook bij: wintergroente.
sjalotten
Als het loof grotendeels is afgestorven oogst ik de sjalotten en leg ze te drogen op het land. Je kunt ze dan oprapen.
Sla (diverse soorten)
|
Kropsla. Deze kun je vlak boven de grond afsnijden. Door de snede met wat water deppen om de melk weg te wassen wordt hij minder bitter. Als je het struikje met wortel en al plukt en de aarde uit de wortels wast blijft hij langer goed in de koelkast. Je kunt hem ook in een kopje water zetten op het aanrecht.
Eikenbladsla. Zie kropsla. Bataviasla. Prachtige stevige sla. Oogsten als alle andere sla. Bindsla. Een kleinere krop. Oogsten als andere sla. Ijsbergsla. Zie kropsla. |
snijbiet
We hebben deze ouderwetse groente in drie kleuren: rood, groen en geel-groen. Snij de stelen net boven de grond af. We eten vooral de stelen, rauw of geroerbakt. Maar je kunt de bladeren ook, mits ze niet te oud zijn, klaarmaken als spinazie. Afhankelijk van de winter eten we ze soms tot in februari!
snijbonen
Plukken als spercieboon. Ze mogen niet te dik zijn, de zaden moeten nog plat in de huls liggen. Let bij het klaarmaken er op dat je de ‘haar’ aan de zijkant van de boon er met een mesje aftrekt. .
sperziebonen
Je trekt ze met één hand van de plant, met de ander hou je de plant vast zodat je niet de hele plant uit de grond rukt. Als we een tijdje van een bed oogsten en de bonen dreigen te dik te worden geef ik een seintje en kunnen we het bed leeg oogsten. Je kunt ze prima invriezen (ongekookt). Als je ze uit de vriezer haalt: niet koken, maar bakken!
spekbonen
Wij hebben de heerlijke 'Neckarkönigin". De spekboon is een groot model spercieboon. Hij kan behoorlijk groot en dik worden en blijft toch lekker mals. Dus pluk de grootste, maar voordat ze geel worden.
spinazie
Oogsten we als een van de eerste groenten in de lente: hebben we spinazie, dan is het tuinseizoen weer begonnen! Per plantje in de hand nemen en vlak boven de grond afsnijden. Als ze iets is doorgeschoten wat hoger pakken zodat de dikke stelen blijven staan. Ook is het aan te bevelen om eventuele knoppen of bloemen eerst uit het plantje te knijpen voor het snijden. Dat komt de smaak ten goede.
spitskool
Eten we vanaf mei. De spitskool is klaar als de kool hard aanvoelt. Net boven de grond afsnijden en het overtollige blad verwijderen.
spruitjes
Zo klein als het spruitje is, zo groot is de plant waaraan ze groeit. De spruitjes groeien aan de steel en als ze op grootte zijn, ongeveer 2 ½ cm doorsnede, kun je ze makkelijk van de steel af trekken. Als het niet makkelijk gaat zijn ze nog niet oogstrijp. Als alle spruitjes van de plant zijn geoogst, kun je ook nog de 'spruitenkop' meenemen en bijvoorbeeld klaarmaken als 'spruitenstamp'. Zie verder ook bij: wintergroente.
suikererwten
Beter bekend als sugarsnaps. Plukken als capucijners. Een soort kruising tussen erwten en peultjes. Je mag ze oogsten als ze al wat dikker zijn, maar hoeft ze niet als erwten te doppen. Je kunt ze als peultjes klaarmaken: in zijn geheel in de pan. Kort koken hoor!
suikermais
Suikermais kan geoogst worden als de haren aan de kolf bruin zijn, de korrels zijn dan geel geworden. De kolf in de hand nemen, naar de grond buigen en van de stam breken. Soms moet er ook even aan gedraaid worden. De schudbladen om de kolf laten zitten om zo lang mogelijk vers te houden.
tuinbonen
De peulen van de tuinboon moeten ongeveer 1 ½ cm doorsnede hebben als je ze oogst. Omdat je de peulen zelf niet ziet (ze liggen in de lange groene huls), moet je met je vingers voelen of ze de goede grootte hebben.
tuinkers
Tuinkers hebben we vanaf april tot ergens in oktober. We zaaien het, samen met de rucola, iedere maand een keer, zodat we steeds vers hebben. Net boven de grond afsnijden.
uien
We hebben de rode en gele ui. Als het loof grotendeels is afgestorven oogst ik de uien en leg ze te drogen op het land. Je kunt ze dan oprapen. Neem meteen een voorraad mee, want als ze weer nat worden komt dat de bewaarbaarheid niet ten goede. Bewaren: één laag uien op een gaasbodem waar de wind door heen kan, of rijgen in een sliert. Vorstvrij en droog bewaren kun je er de winter mee door.
veldsla
Echt een wintergroente. Als bijna alle groenten kapot gevroren zijn, dan staan de groene blaadjes van de veldsla nog trots op het land. Snij net boven de grond af.
wasboon |
Lekkere malse boterboon, geel van kleur. Voorzichtig van de plant aftrekken.
wintergroente
Net voordat de vorst invalt, meestal november-december, organiseren we een winteroogstdag. Op deze dag oogsten we gezamenlijk verschillende groenten, die je gedurende de winter heel goed kunt bewaren: rode biet, pastinaak, winterpeen, schorseneren, rode en witte kool, aardpeer, rammenas, knolselderij, prei, spruitjes, boerenkool. Naast deze groenten hebben we eerder al de uien en de pompoen meegenomen, die we goed thuis kunnen bewaren. En dan hebben we misschien ook nog wat in de vriezer (diverse boontjes, spitskool, suikermais, enz.). We hoeven dus niet te verhongeren in de winter! Voor meer informatie: vraag aan de tuinder.
winterpeen
Riek ernaast zetten, flink diep in de grond, en omhoog wippen. Zie verder ook bij: wintergroente.
winterpostelein
Lekker als sla in de winter en natuurlijk als stamppot. Net boven de grond afsnijden.
witlof
wij oogsten de bladeren van de witlof. Een paar centimeter boven de wortel afsnijden.
|
witringbiet
Een zeer speciale rode biet. Lekker rauw in de salade. Je kan 'm ook koken, maar dan verdwijnt de mooie tekening.
|
witte kool
Buitenste koolbladeren naar beneden klappen. Vervolgens de kool af snijden. Ergens in oktober gaan we, voor wie dat wil, gezamenlijk zuurkool maken. Zie verder ook bij: wintergroente.
wortelpeterselie
Zet de riek ernaast en wip de wortel omhoog. Niet het loof afsnijden, want je kunt alles van de plant eten!
yacon
De tuinder oogst in oktober de knollen en legt ze in een kistje neer in de veldkeuken. Van daar kun je ze meenemen.
zomerpeen
Pak de riek van onder het afdak en zet deze net naast de peentjes in de grond en wip hem omhoog. Je kunt de peentjes nu zo uit de grond trekken. Peen bewaar je het best als je aarde eraan laat zitten, maar als je ze thuis meteen klaar maakt, kun je beter de aarde er meteen afwassen.
